
Przez Żuławy Malborskie
Ogólny przebieg trasy jest następujący: Malbork (PKP) – Malbork (zamek) – Kałdowo – Kościeleczki – Stogi Malborskie (cmentarz mennonicki) – Tralewo – Nowy Staw – Lichnowy – Lisewo Malborskie – Kończewice – Mątowy Wielkie – Miłoradz – Kraśniewo – Grobelno – Malbork.
Trasa liczy 56 kilometrów i cechuje się dobrymi nawierzchniami (niemal w całości drogi asfaltowe) oraz brakiem wzniesień i deniwelacji (niemal plaski profil hipsometryczny, typowy dla tras na Żuławach).
Walory krajobrazowe i widokowe
Trasa prowadzi przez teren Żuław Malborskich (tak zwanych "Wielkich Żuław"). Jest to teren równinny położony w delcie rzeki Wisły. Teren jest silnie przekształcony przez człowieka. Krajobraz ma charakter antropogeniczny. W przeszłości były to bagna i rozlewiska, osuszane przez człowieka od czasów średniowiecza.
Na pierwszy rzut oka jest to krajobraz monotonny, jednak posiada kilka cech charakterystycznych i swoisty urok. Jak zatytułował jeden ze swoich albumów znany fotograf żuławski, Marek Opitz, jest to "krajobraz dla konesera".
Monotonię niziny urozmaicają linie sztucznych zadrzewień, w tym charakterystyczne rzędy starych wierzb (drzewa te są naturalną pompą, odparowując z gleby znaczne ilości wody poprzez system korzeniowy i liście), linie kanałów odwadniających, jak również zachowany od średniowiecza układ dróg i zabudowy.
Obszar delty Wisły ograniczony jest wzniesieniami - skarpą wiślaną od zachodu, krawędzią Pojezierza Iławskiego od południa (wzdłuż Nogatu) oraz Wysoczyzną Elbląską od wschodu. Tereny te ograniczają przestrzeń widokową, cechującą się znaczną rozległością i otwartością panoram.
Walory przyrodnicze
Na opisywanej trasie nie występują obszary i atrakcje przyrodnicze o randze ponadlokalnej. Krajobraz jest otwarty, rolniczy, brak kompleksów leśnych, rezerwatów przyrody. W gminie Miłoradz, ale nie na samej trasie, znajduje się interesujący rezerwat przyrody "Las Łęgowy nad Nogatem".
Walory kulturowe - atrakcje i obiekty godne uwagi
Opisywana trasa posiada wysoką atrakcyjność kulturową. Występują tu liczne zabytki i obiekty dziedzictwa kulturowego, pochodzące przede wszystkim z czasów krzyżackich (budowle gotyckie) oraz związane z kulturą osadników mennonickich (emigrantów religijnych z terenu Niderlandów, którzy mieszkali na tym terenie od XVII do początku XX wieku).
Najważniejszymi atrakcjami na szlaku są:
- Malbork: zamek pokrzyżacki (stolica Państwa Zakonnego), zachowany układ miasta, gotycki kościół św. Jana, mury miejskie, ratusz miejski.
- Stogi Malborskie: największy na Żuławach, odrestaurowany cmentarz mennonicki
z licznymi stelami nagrobnymi z charakterystycznymi zdobieniami. - Nowy Staw: w średniowieczu stolica Żuław, miasto handlowe z zachowanym średniowiecznym układem urbanistycznym. Gotycka fara (największy kościół na Żuławach), neogotycki kościół z charakterystyczną wieżą zwany "Ołówkiem" (obecnie galeria sztuki), prostokątny, duży rynek, zabytkowe kamienice, zabytki techniki - wieża ciśnień, słodownia, cukrownia. Przystań wodna nad rzeką Świętą.
- Lichnowy: gotycki kościół z XIV wieku.
- Lisewo Malborskie: gotycki kościół z XIV wieku z charakterystyczną, drewnianą wieżą, pobliskie zabytkowe mosty tczewskie (lisewskie).
- Bystrze: cmentarz mennonicki, dom podcieniowy.
- Mątowy Wielkie: miejsce urodzenia błogosławionej Doroty z Mątowów, gotycki kościół z XV wieku z drewnianą wieżą, drewniane, zabytkowe domy - architektura żuławska.
- Miłoradz: gotycki kościół z XIV wieku z charakterystycznymi sterczynami frontowej elewacji.
Na zwiedzanie atrakcji na szlaku (bez Malborka) poświęcić należy co najmniej 2-3 godziny (bez wchodzenia do kościołów oraz dokładnego oglądania obiektów Nowego Stawu), co przy założeniu, że przejazd trasy zajmie około 4-6 godzin (średnia prędkość rowerzysty jadącego rekreacyjnie to 10 km/h) daje nam długą, całodzienną trasę wycieczkową. Na jej przejechanie (wraz ze zwiedzaniem) należy poświęcić od 6 do 9 godzin.
Z uwagi na rangę i zagęszczenie atrakcji na szlaku, jest to pod tym względem jedna z najciekawszych tras wycieczkowych na terenie województwa pomorskiego.





Kościół św. Mateusza w Nowym Stawie
Muzeum Zamkowe w Malborku
Cmentarz mennonicki w Stogach Malborskich
Kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Mątowach Wielkich
Dawny kościół ewangelicki w Nowym Stawie
Rynek i Plac w Nowym Stawie
Zabytkowe domy w Nowym Stawie
Cukrownia w Nowym Stawie
Kościół p.w. św. Urszuli w Lichnowach
Mosty tczewskie
Cmentarze mennonickie w Barcicach
Zagroda mennonicka w Mątowskich Pastwiskach




